Btw-behandeling commissarissen wijzigt per 1 januari 2013

De Staatssecretaris van Financiën heeft in het nieuwe besluit inzake
administratieve-, facturerings-, en andere verplichtingen de btw-goedkeuring voor commissariaten ingetrokken. Op basis van een overgangsregeling blijft een beroep op deze goedkeuring tot 1 januari 2013 mogelijk.

Achtergrond
Voor de btw geldt thans een goedkeuring voor personen die commissariaten vervullen. Deze praktische regeling houdt in dat geen sprake is van btw-ondernemerschap indien de persoon in kwestie minder dan vijf commissariaten vervult en deze persoon niet reeds uit andere hoofde ondernemer is voor de btw. Commissariaten door oud-directeurs (bij dezelfde vennootschap of binnen hetzelfde concern) en familieleden van de directie tellen hierbij niet mee. Het voordeel van deze goedkeuring is dat een commissaris zich bij minder dan vijf commissariaten niet de vraag hoeft te stellen of hij btw in rekening moet brengen en geen btw-administratie hoeft bij te houden.

De Europese Commissie heeft Nederland er in het najaar van 2011 op gewezen dat deze goedkeuring strijdig is met de Europese btw-richtlijn. In de visie van de Commissie is ook bij één commissariaat al sprake van btw-ondernemerschap. Het aantal commissariaten is niet doorslaggevend voor de vraag of btw in rekening gebracht moet worden. In het licht hiervan heeft Nederland ervoor gekozen om de goedkeuring in te trekken.

Nieuwe regeling
In het nieuwe besluit (29 juni 2012, nr. BLBK/2012/477M) staat dat de goedkeuring formeel per 1 juli 2012 wordt ingetrokken. Bij wijze van overgangsregeling zal echter – zonder nadere voorwaarden – een beroep op de goedkeuring tot 1 januari 2013 mogelijk blijven. Daarna zal per situatie moeten worden bezien of een commissariaat als ondernemer wordt verricht. Dit betekent dat volgens de staatssecretaris een enkel commissariaat niet altijd tot btw-ondernemerschap leidt. Daarbij zullen alle omstandigheden in aanmerking moeten worden genomen. Hierbij kan worden gedacht aan de hoogte van de vergoeding, de hoeveelheid gespendeerde tijd, de overige werkzaamheden van de commissaris, alsmede het aantal commissariaten.

Gevolgen
Ook commissarissen met minder dan 5 commissariaten zullen vanaf 1 januari 2013 moeten beoordelen of zij voor deze werkzaamheden als btw-ondernemer moeten worden aangemerkt. Bij btw-ondernemerschap zal de commissaris zich bij de belastingdienst moeten registreren. De vervulling van het commissariaat wordt dan gezien als dienstverlening. Over de bruto-commissarisbeloning zal btw moeten worden gefactureerd. Deze btw zal, in principe per kwartaal, op aangifte aan de belastingdienst moeten worden afgedragen. Aan de andere kant zal de commissaris btw op kosten die gemaakt worden in het kader van het commissariaat kunnen aftrekken.

Voor Nederlandse bedrijven die de btw op hun kosten niet of niet geheel in  aftrek kunnen brengen, zoals ziekenhuizen, verzekeringsmaatschappijen en banken, zal deze wijziging tot een lastenverzwaring van (na de tariefsverhoging) 21% over de commissarisbeloning leiden, tenzij een vergoeding inclusief btw is overeengekomen.

Als sprake is van commissarissen die in het buitenland woonachtig zijn, geldt als aanvullend aandachtspunt dat, als gevolg van deze wijzigingen, vanaf 1 januari 2013 sprake kan zijn van verlegde btw-heffing. Als de buitenlandse commissaris namelijk naar Nederlandse maatstaven btw-ondernemer is, zal de vervulling van het commissariaat (net als bij een Nederlandse commissaris) als dienstverlening worden aangemerkt. Deze dienstverlening is belast met Nederlandse btw. Omdat de  commissaris in het buitenland is gevestigd, zal deze geen btw op de factuur hoeven te vermelden. Deze btw zal op basis van de verleggingsregeling moeten worden aangegeven door het Nederlandse bedrijf.

In de spiegelbeeldsituatie, waarin er sprake is van een in Nederland woonachtige commissaris bij een in het buitenland gevestigd bedrijf, is het commissariaat niet onderworpen aan de Nederlandse btw. De factuur die de commissaris dient uit te reiken voor de commissarisvergoeding behoeft dus geen Nederlandse btw te vermelden. Wel zal de commissaris zich in principe dienen te registreren als btw-ondernemer en dient de commissaris periodiek btw-aangifte te doen. In deze aangifte kan hij de btw op kosten voor zijn commissariaten terugvragen.

Tot slot
Wij merken op dat de wijzigingen geen betrekking hebben op commissariaten die als nevenwerkzaamheid bij de uitoefening van een beroep of bedrijf worden verricht, zoals door advocaten en belastingadviseurs. Ook onder de ingetrokken regeling gold al dat dergelijke commissariaten in principe binnen de btw-sfeer vallen. Als een dergelijke commissaris zijn beroep uitoefent in een maatschap, mag de factuur zowel door de maatschap als door de commissaris worden uitgereikt, mits de maatschap de uitgereikte facturen in de administratie opneemt.